سابقه و هدف: ماساژ یکی از روش های درمانی در طب ایرانی و چینی بوده است. تاریخچه ماساژ درمانی در جهان، کاربرد طبی آن را نشان می‌دهد. مقاله حاضر بر آن است تا ضمن وا کاوی تاریخچه ماساژ درمانی در جهان، موارد گوناگون کاربرد آن را از منابع طبی ایرانی و چینی استخراج نماید و روش های عملی و کاربردی آن‌ها را بازشناسی نماید.

مواد و روش‌ها: در این مقاله مروری، از منابع معتبر طب ایرانی و چینی و مقالات منتشر شده در پایگاه های علمی داخلی و بین المللی با معیار‌های مشخص استفاده شده است. مطالب با کلید واژه های معین استخراج، دسته بندی، باز خوانی و آنالیز شده است.

یافته‌ها: در طب ایرانی واژه دلک و غمز معادل ماساژ به کار رفته است. سبک های مختلف از نظر زمانی ، میزان فشار و نوع انجام آن به صورت خشن، نرم و معتدل با هدف پرورش موضعی اندام، تحلیل مواد و هدایت آن برای دفع، تحلیل رطوبت ها ی غیر ضروری بیان شده است. در طب چینی نیز ماساژ سنتی چین شکل علمی به خود گرفته و بر حسب سبک های آن نام های مختلفی را پیدا کرده است. ماساژ چینی با تعادل میان Yin و Yang در بدن بیمار، تنظیم ارگان‌های اصلی (Zang) و ارگان‌های فرعی (Fu) و درناژ مریدین ها و تقویت گردش انرژی حیاتی و خون در بدن به پیشگیری و درمان کمک می‌کند.

نتیجه‌گیری: هر دو مکتب طبی برای ماساژ اصول مدون شامل تعریف ، انواع، اندیکاسیون‌ها در متون معتبر خود دارند. اخیرا تحقیقات در جهت شناسائی و بروز رسانی این روش دستی در پیشگیری و درمان شروع شده است. اگر چه در طب چینی این سبک مدون و شکل آکادمیک علمی پیدا کرده است، اما در طب سنتی ایران نیاز به این امر وجود دارد.